کد مطلب:233429 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:253
شیوه ی دعوت
امام رضا علیه السلام درباره ی رسالت عظیم دیگر امام یعنی دعوت به سوی خدا می فرماید:
با حكمت و موعظه نیكو و دلیل قاطع، مردم را به راه پروردگارش فرا می خواند.
ذات اقدس الهی، خود نخستین دعوت كننده انسان است كه در یك فراخوان عمومی، بندگانش را به سوی خود دعوت فرموده است:
(و الله یدعو الی دار السلام) [1] ؛
از این رو گنهكاران در روز قیامت، چون متوجه می شوند دعوت خدا را بی پاسخ گذاشته اند، مهلتی مجدد می خواهند تا آن را اجابت كنند. [2] .
[ صفحه 65]
بنابراین وجود انسان های برگزیده ی الهی برای ابلاغ چنین دعوتی ضرورت می یابد. این انسانها اسوه، همان انبیای الهی و جانشینان معصوم آنانند كه این مأموریت را نیك به انجام می رسانند.
فرمایش امام رضا علیه السلام نیز در این بخش از گفتارشان ناظر به نحوه ی دعوت امام است. ائمه معصومین علیه السلام همانند رسول خدا صلی الله علیه و آله با گفتار حكیمانه و مواعظ و نصایح متقن و روشن، خلق را به سوی حق رهنمون می شدند.
تأمل و تدبر در گفتار سراسر حكمت و مواعظ همراه با لطف و شفقت حضراتشان - حتی در برخورد با مخالفین - خود بهترین دلیل بر این مدعا است. ابزار دعوت این خاندان براهین استوار و مواعظ و نصایح سازنده و زیباست، نه پرخاش گری و تندخویی.
آن گاه كه مفضل به دنبال شنیدن گفتار كفر آمیز ابن ابی العوجاء پرخاش نمود و گفت: ای دشمن خدا! در دین خدا ملحد شدی؟ ابن ابی العوجاء گفت: اگر تو از اصحاب امام صادق علیه السلام بودی، این گونه با ما سخن نمی گفتی؛ زیرا آن حضرت بیش از این گفتار ما را می شنید، ولی در خطاب و گفتگو با ما ناسزا نمی گفت و تعدی نمی نمود. او هر آینه همان شخصیت حلیم و با وقار و محكم و ثابتی است كه خشونت نداشته و تندی و سبكی بر او عارض نگردیده است. سخن ما را كاملا می شنود تا آنجا كه گمان می كنیم. دلیل او را از بین برده ایم، سپس با كلامی كوتاه پاسخ ما را می دهد به طوری كه توان رد و جواب او را نداریم. تو اگر از اصحاب او هستی همانند او با ما سخن بگوی. [3] .
آری، انتظار از پیروان ائمه علیه السلام این است كه همانند امامان خویش با دیگران حكمت و موعظه ی نیكو برخورد كرده و در مسیر دعوت از راه و روش ایشان پیروی نمایند.
[ صفحه 66]
با حكمت و موعظه نیكو و دلیل قاطع، مردم را به راه پروردگارش فرا می خواند.
ذات اقدس الهی، خود نخستین دعوت كننده انسان است كه در یك فراخوان عمومی، بندگانش را به سوی خود دعوت فرموده است:
(و الله یدعو الی دار السلام) [1] ؛
از این رو گنهكاران در روز قیامت، چون متوجه می شوند دعوت خدا را بی پاسخ گذاشته اند، مهلتی مجدد می خواهند تا آن را اجابت كنند. [2] .
[ صفحه 65]
بنابراین وجود انسان های برگزیده ی الهی برای ابلاغ چنین دعوتی ضرورت می یابد. این انسانها اسوه، همان انبیای الهی و جانشینان معصوم آنانند كه این مأموریت را نیك به انجام می رسانند.
فرمایش امام رضا علیه السلام نیز در این بخش از گفتارشان ناظر به نحوه ی دعوت امام است. ائمه معصومین علیه السلام همانند رسول خدا صلی الله علیه و آله با گفتار حكیمانه و مواعظ و نصایح متقن و روشن، خلق را به سوی حق رهنمون می شدند.
تأمل و تدبر در گفتار سراسر حكمت و مواعظ همراه با لطف و شفقت حضراتشان - حتی در برخورد با مخالفین - خود بهترین دلیل بر این مدعا است. ابزار دعوت این خاندان براهین استوار و مواعظ و نصایح سازنده و زیباست، نه پرخاش گری و تندخویی.
آن گاه كه مفضل به دنبال شنیدن گفتار كفر آمیز ابن ابی العوجاء پرخاش نمود و گفت: ای دشمن خدا! در دین خدا ملحد شدی؟ ابن ابی العوجاء گفت: اگر تو از اصحاب امام صادق علیه السلام بودی، این گونه با ما سخن نمی گفتی؛ زیرا آن حضرت بیش از این گفتار ما را می شنید، ولی در خطاب و گفتگو با ما ناسزا نمی گفت و تعدی نمی نمود. او هر آینه همان شخصیت حلیم و با وقار و محكم و ثابتی است كه خشونت نداشته و تندی و سبكی بر او عارض نگردیده است. سخن ما را كاملا می شنود تا آنجا كه گمان می كنیم. دلیل او را از بین برده ایم، سپس با كلامی كوتاه پاسخ ما را می دهد به طوری كه توان رد و جواب او را نداریم. تو اگر از اصحاب او هستی همانند او با ما سخن بگوی. [3] .
آری، انتظار از پیروان ائمه علیه السلام این است كه همانند امامان خویش با دیگران حكمت و موعظه ی نیكو برخورد كرده و در مسیر دعوت از راه و روش ایشان پیروی نمایند.
[ صفحه 66]
[1] يونس(10):25.
[2] (فيقول الذين ظلموا ربنا أخرنا الي أجل قريب نجب دعوتك). (ابراهيم: 44).
[3] بحارالانوار 57 / 3.